همايون خسروي دهكردي در گفتگو با خبرنگار فرهنگ و ادب مهر، ضمن بيان اين مطلب افزود : داروي عاجل سينماي ايران روي آوردن به ادبيات - چه در سطح آثار ايراني و چه آثار خارجي - است .
وي حركت سينما را به سمت اقتباس ادبي، نجات بخش مشكلات ساختاري و درونمايه اي آن برشمرد و ادامه داد : خوشبختانه امسال اتفاقات خوشايندي رخ داد. مجله فارابي ويژه نامه اي براي اقتباس منتشر كرد، ماهنامه فيلم هم اين كار را انجام داد و نهايتا اين كه دفتري با عنوان سينماي اقتباسي در بنياد سينماي فارابي راه اندازي شد كه اقدام به خريد داستان ها از نويسندگان و حمايت از سازندگان مي كند.
اين نويسنده و منتقد سينمايي ، نظريه جدايي مطلق سينما و ادبيات را مردود دانست و اظهار داشت : اگر راجع به سينماي مستقل و داستان مستقل سخن مي گوئيم، نقطه مشتركي با عنوان قصه در ميان است كه آنها را به هم پيوند مي زند. قصه تنها واسطه براي حفر و جستجوي واقعيت است و اگر كسي مي خواهد سراغ واقعيت برود، بايد دنبال قصه باشد. اين قصه ، چه در ادبيات و چه در سينما حاوي يك كاركرد است.
نويسنده مجموعه داستان " آقاي دوست داشتني و داستان هاي ديگر " تاكيد كرد : راه علاج سينماي ايران استفاده از ادبيات است؛ ضمن اين كه ادبيات ايران هم بايد به گدايي سينما برود. براي اين كه يك كتاب خودش را بشناساند و تبليغ شود، بايد به زباني عرضه شود كه روشن و فصيح و همه فهم باشد و تنها مديومي كه مي تواند ادبيات ايران را به نقاط مختلف دنيا بشناساند، سينماست . رماني كه نوشته ، تايپ و چاپ مي شود ، اگر به بهترين و ايده آل ترين شكل ممكن هم توزيع شود، امكان خوانده شدن در نقاط مختلف را ندارد در حالي كه ممكن است يك شاهكار ادبي باشد و بدون اين كه كسي متوجه آن شود، به تاريخ سپرده شود.
وي به لزوم جديت تهيه كنندگان سينما در امر مطالعه و پيگيري آثار ادبي اشاره كرد و افزود : اقتباس و برداشت سينما از ادبيات، هم رمان را نجات مي دهد و آن را در گستره اي تصويري و جهان فهم به ترجمه در مي آورد و هم وضعيت سينماي ايران را كه از فقر فيلمنامه رنج مي برد، بهبود مي بخشد.
خسروي دهكردي ، خلاء موضوعات بكر را در ميان فيلم هاي جشنواره بيست و چهارم فجر يادآور شد و تصريح كرد : نزديك به چهل فيلم ايراني در جشنواره امسال به نمايش درآمدند كه عمدتا داراي يك حرف يا موضوعات تكراري بودند. محدوديت هاي بودجه و اكران و سانسور و ... را اگر كنار بگذاريم مي بينيم كه فيلم هاي امروز جز تعدادي انگشت شمار، چندان با هم متفاوت نيستند. در اينجا داستان و رمان است كه مي تواند فقدان سوژه و عدم پرداخت هاي درست داستاني و ساختاري فيلمنامه ها را مرتفع كند.
مدير مسئول فصلنامه سينما و ادبيات به مرز مشترك ادبيات و سينما اشاره كرد و ادامه داد : چند هفته پيش خبري منتشر شد كه طي آن از اعطاي جوايز مختلف به فيلم تازه توليد شده " كوهستان بروك بك " سخن رفته بود. در ميان اهداكنندگان جايزه، يك جشنواره سينمايي حضور داشت، يك گروه فيلمنامه نويس و سنديكاي صنفي داستان نويسان آمريكا. آيا انجمني از نويسندگان ايران سراغ داريم كه جايزه اي از اين دست به فيلمسازان اعطا كند؟
وي افزود : خاطرم هست زماني كه محمود دولت آبادي با فيلم " خاك " مسعود كيميايي كه از داستان او استفاده كرده بود، مواجه شد، جزوه اي تهيه كرد و در آن به فيلم معترض شد و فيلم را تخريب كننده رمان خطاب كرد . اين در حالي است كه دولت آبادي خود از شيفتگان سينماست. به هر حال اين گونه بازخوردها، فيلمسازان ما را دچار ترس و دلهره از روي آوردن به ادبيات كرده است.
نويسنده مجموعه داستان " ميدان آزادي "، از آثار داريوش مهرجويي به عنوان نمونه هايي موفق در تعامل سينما با ادبيات ياد كرد و گفت : متاسفانه در برخي افراد در هر دو دسته نويسنده و فيلمساز، نخوتي هست كه باعث مي شود هم از همديگر پرهيز كنند و هم يكديگر را قبول نداشته باشند. امروز فيلم ها و فيلمسازان براي نويسندگان ، و آثار ادبي براي كارگردانان و تهيه كنندگان ناشناخته است.
اين نويسنده و منتقد ادبي در خصوص نحوه اقتباس از ادبيات ، به مهرخاطرنشان كرد : بايد بپذيريم كه فيلم هاي اقتباسي ، رمان نيستند و سينماگر ، واقعيت و رمان را بازآفريني مي كند و برمي سازد. فيلم فيلمساز، از دريچه نگاه شخصي اش است نه زاويه ديد نويسنده ؛ پس آنچه هم كه ساخته مي شود عين متن رمان نيست. نويسنده بايد اين مساله را بپذيرد كه فيلمي كه بر اساس داستان او ساخته مي شود، با نگاه و تفكر ديگري آميخته است.
وي در پايان به رويه فصلنامه سينما و ادبيات در توجه به مقوله اقتباس و اصرار بر ايجاد پيوند ميان اين دو گونه هنري اشاره كرد و گفت : تلاش ما در اين نشريه بر آن است كه مقالات و نوشته هايمان داراي ارزش و بار محتوايي قابل توجهي باشد تا مخاطب نيز براي آن ارزش قائل شود. اين رويه با وجود اين كه به لحاظ اقتصادي و برگشت سرمايه منفعت چنداني ندارد، منش و رويه حذف ناپذير فصلنامه سينما و ادبيات به شمار مي رود.
نظر شما