کشاورزی خوزستان در گرداب سرما؛ محصولات دچار سرما زدگی شد

خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها: در دل دشت‌های گسترده خوزستان جایی که آفتاب سوزان تابستان‌ها زمین را می‌سوزاند و بادهای گرم از میان نخل‌ها می‌وزد، مردی به نام علی زندگی می‌کند. علی، کشاورزی سخت‌کوش است که سال‌هاست با زمین و خاک پیوندی ناگسستنی دارد. او مانند پدرانش، زندگی‌اش را وقف کشت و زرع کرده و هر سال با امید و تلاش، بذرهایش را در خاک می‌افشاند تا روزی محصولش را برداشت کند و خستگی‌هایش را در سایه درختان خرما به آرامش تبدیل کند.

اما امسال علی با نگرانی‌های بیشتری روبرو بود. کمبود بارش باران امسال برای او نگران کننده بود، علی هر روز به آسمان نگاه می‌کرد و دعا می‌کرد تا باران بیاید و زمینش را سیراب کند. او می‌دانست که اگر باران نبارد نه تنها محصولش از بین می‌رود که خانواده‌اش نیز با مشکلات جدی مواجه خواهند شد.

اما طبیعت این بار نیز بی‌رحم بود. سرمای شدیدی که هیچ‌کس انتظارش را نداشت، ناگهان از راه رسید و زمینش دچار سرما زدگی شد. علی که تمام تلاشش را کرده بود تا محصولش را از خشکسالی نجات دهد، این بار با سرمایی بی‌سابقه روبرو شد. سرمایی که با آن نه تنها زمینش، بلکه قلبش را نیز یخ زد.

صبح روز بعد، علی به مزرعه‌اش رفت و با چشمانی متعجب دید که بخشی از محصولاتش از بین رفته‌اند. او زانو زد و دستانش را روی زمین گذاشت، گویی می‌خواست گرمای وجودش را به خاک سرد منتقل کند اما این بار، زمین به او پاسخی نداد.

سرمای بی‌سابقه و شدیدی که در روزهای اخیر سراسر ایران را درنوردید، خسارت‌های قابل توجهی به بخش کشاورزی وارد کرده است. استان خوزستان به‌عنوان یکی از قطب‌های اصلی تولید محصولات کشاورزی ایران، آسیب فراوانی را متحمل شده و کارشناسان هشدار داده‌اند که این بحران می‌تواند امنیت غذایی کشور را تحت تأثیر قرار دهد.

دمای هوا در بسیاری از مناطق خوزستان به صفر و حتی زیر صفر درجه سانتی‌گراد رسید. این شرایط غیرمعمول باعث سرمازدگی و از بین رفتن بخش قابل توجهی از محصولات کشاورزی، به‌ویژه در شهرهای شمالی این استان شده است. محصولات استراتژیکی مانند گندم و جو که نقش کلیدی در تأمین امنیت غذایی ایران دارند، بیشترین خسارت را دیده‌اند.

جو و گندم بیشترین خسارت را دیدند

جواد سلطانی کاظمی، سرپرست سازمان جهاد کشاورزی خوزستان در گفتگویی اظهار کرد: «برآوردهای اولیه نشان می‌دهد خسارات ناشی از سرمازدگی به بخش کشاورزی استان تاکنون به حدود پنج هزار میلیارد تومان رسیده است. گندم و جو که خسارت پنهان دارند، بیشترین آسیب را دیده‌اند.»

خسارت ناشی از سرمازدگی تنها به از بین رفتن محصولات کشاورزی محدود نمی‌شود. محمد راضی جلالی، معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری خوزستان، در نشستی که به‌منظور بررسی این بحران برگزار شد، هشدار داد که این رویداد می‌تواند پیامدهای گسترده‌تری مانند کاهش صادرات، کاهش ارزآوری، افزایش تورم و به خطر افتادن امنیت غذایی داشته باشد.

جلالی گفت: «علاوه بر خسارات مستقیم، کشاورزان با کاهش درآمد و مشکلات روانی مواجه شده‌اند. این موضوع می‌تواند به بحران‌های اجتماعی در منطقه منجر شود.»

ضرورت تقویت سیستم بیمه

یکی از نکات کلیدی که در جلسات بررسی این بحران مطرح شد، ضرورت نهادینه کردن فرهنگ بیمه محصولات کشاورزی بود. جلالی تأکید کرد که کشاورزان باید بیمه را به‌عنوان یک ابزار ضروری برای مقابله با بحران‌های طبیعی بپذیرند. وی گفت: «در آینده نیز با چالش‌هایی مانند خشکسالی و تغییرات اقلیمی مواجه خواهیم بود و بیمه می‌تواند به عنوان یک مکانیزم حمایتی، بخشی از خسارات را جبران کند.»

با این حال، آمارها نشان می‌دهد که تنها حدود ۴۰ تا ۵۰ درصد از محصولات کشاورزی تحت پوشش بیمه قرار دارند و از این میزان نیز تنها ۳۰ درصد خسارات پرداخت می‌شود. این موضوع نشان‌دهنده ضعف سیستم بیمه‌ای در بخش کشاورزی است و نیازمند بازنگری و تقویت این سیستم است.

درخواست‌ها برای حمایت از کشاورزان

در جلسات برگزارشده، نمایندگان مجلس و مسئولان استانی خواستار اتخاذ اقدامات فوری برای حمایت از کشاورزان آسیب‌دیده شدند. برخی از مسئولان از نمایندگان مجلس خواستند تا بخشش آب‌بها را در دستور کار قرار دهند تا بخشی از هزینه‌های کشاورزان جبران شود و انتظار داریم تسهیلات تبصره ۱۸ به گونه‌ای توزیع شود که عدالت بین استان‌ها رعایت شود.

سرپرست سازمان جهاد کشاورزی استان خوزستان نیز تأکید کرد که تأمین کود اوره و سایر نهاده‌های کشاورزی برای کشاورزان ضروری است. وی پیشنهاد کرد که ۵۰ هزار تن کود اوره به سهمیه خوزستان اضافه شود.

همچنین پیشنهاد شد که پرداخت بلاعوض یا تسهیلات کم‌بهره به کشاورزان آسیب‌دیده در نظر گرفته شود.

یکی از نکات مهمی که در این بحران مطرح شد، نقش اطلاع‌رسانی و هشدارهای به‌موقع بود. کاظمی اشاره کرد که بخشی از مزارع توسط کشاورزان پیشرو آبیاری و پلاستیک‌کشی شده بود اما با این وجود خسارات قابل توجهی وارد شد. این موضوع نشان می‌دهد که سیستم‌های هشدار و پیش‌بینی هواشناسی نیازمند تقویت هستند تا کشاورزان بتوانند اقدامات پیشگیرانه بهتری انجام دهند.

بحران سرمازدگی اخیر در خوزستان نشان داد که بخش کشاورزی ایران در برابر تغییرات اقلیمی و حوادث غیرمترقبه بسیار آسیب‌پذیر است. کارشناسان تأکید می‌کنند که برای مقابله با چنین بحران‌هایی در آینده، نیازمند اتخاذ راهکارهای بلندمدت مانند تقویت سیستم بیمه، توسعه سیستم‌های پیش‌بینی و حمایت مالی از کشاورزان هستیم.

در حال حاضر، خوزستان به عنوان یکی از استان‌های پیشرو در تولیدات کشاورزی ایران، با چالش‌های جدی مواجه است و بدون حمایت فوری دولت و نهادهای مرتبط، این بحران می‌تواند به یک فاجعه اقتصادی و اجتماعی تبدیل شود.