تابش نور علم در دل تاریکی؛ امام محمد باقر (ع) پیشوای علم و آگاهی

خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها- فاطمه جعفری*: امام باقر (ع) در سال ۵۷ هجری در مدینه متولد شد و در حالی که شرایط سیاسی و اجتماعی برای گسترش معارف ناب اسلامی بسیار محدود بود، توانست با تکیه بر علم، حلم و حکمت، نهضتی علمی و فرهنگی را پایه‌گذاری کند که تا امروز همچون چراغی در مسیر هدایت باقی مانده است.

در زمانه‌ای که حاکمان ستمگر، آگاهانه تلاش می‌کردند تا نور اهل‌بیت (ع) را خاموش کنند و با انحراف در دین و جعل روایت، مردم را از حقیقت دور نگه دارند، امام باقر (ع) با صبر و تدبیر، پرچمدار جهاد علمی و روشنگری شد و ایشان حوزه‌ای علمی در مدینه بنیان نهادند که صدها شاگرد از جمله زراره، محمد بن مسلم و دیگران از آن بهره بردند که این شاگردان، روایت‌گران تفکر شیعی و حافظان معارف اسلامی شدند.

علم، سلاح مؤمن در برابر جهل است و امام باقر (ع) این حقیقت را در عمل اثبات کرد که یکی از توصیه‌های کلیدی ایشان چنین بود: «أفضل العبادة، التّفکّر فی أمر الله» «برترین عبادت، اندیشه در کار خداوند است.»

این اندیشه‌محوری، برترین ویژگی سیره امام باقر (ع) است و در جهانی که اطلاعات فراوان اما درک عمیق کم‌رنگ شده، درس بزرگ ایشان برای ما، بازگشت به تفکر، علم و معرفت حقیقی است.

جهاد تبیین، میراث ماندگار امام باقر (ع)

در روزگار ما که امواج تحریف، شایعه، جهل رسانه‌ای و جنگ نرم فرهنگی در حال گسترش است، بیش از هر زمان دیگری نیازمند الگویی هستیم که جهاد تبیین را معنا کند و امام باقر (ع) با روشنگری در زمانه‌ای تاریک، نشان داد که چگونه باید حقیقت را بدون ترس از قدرت‌های پوشالی بیان کرد.

ایشان نه با شمشیر، بلکه با بیان، استدلال و گفتمان علمی با دشمنان جهل جنگیدند و این همان چیزی است که رهبر معظم انقلاب نیز در بیانات خود بارها به آن اشاره کرده‌اند؛ جهاد تبیین که به معنای مبارزه‌ای بی‌وقفه برای روشنگری، آگاه‌سازی و دفاع از حقیقت است و سیره امام باقر (ع) در این مسیر، الگویی تمام‌عیار برای هر معلم، مبلغ، نویسنده، خبرنگار، استاد و فعال فرهنگی است.

اکنون که رسانه‌ها و فضای مجازی میدان اصلی نبرد فکری شده‌اند، هر انسان آگاه باید در حد توان خود در این میدان فعال باشد، دانش، آگاهی، تعهد و شجاعت در بیان حقیقت، همان سلاح‌هایی هستند که امام باقر (ع) برای ما به یادگار گذاشته‌اند و بنابراین امروز، ما باید ادامه‌دهنده همان راه باشیم؛ راهی که از مدینه ساکتِ امام باقر (ع) آغاز و تا کنون در قلب هر آزاده‌ای جریان دارد.

*کارشناس فرهنگی