سامانه ای که نان نانوایان تهران را آجر کرد؛ وقتی نانینو کارآمد نیست

خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها-امیرماهان محمدی یکتا: سامانه نانینو، که با هدف هوشمندسازی توزیع یارانه نان و جلوگیری از قاچاق آرد راه‌اندازی شد، در استان تهران با مشکلات متعددی روبرو شده و نانوایان را به ستوه آورده است. این طرح، که از سال ۱۴۰۲ در سراسر کشور اجرا می‌شود، قرار بود عدالت در توزیع آرد یارانه‌ای را تضمین کند، اما گزارش‌های میدانی نشان می‌دهد که خطاهای فنی، کاهش سهمیه آرد و جریمه‌های سنگین، اقتصاد نانوایی‌ها را مختل کرده و حتی منجر به تعطیلی برخی واحدها شده است.

در استان تهران، جایی که بیش از ۱۰ هزار نانوایی فعالیت می‌کنند، این مشکلات به ویژه در مناطق حاشیه‌ای برجسته شده و ساکنان را با کمبود نان یا افزایش قیمت‌ها مواجه کرده است.

«نانینو»، سامانه‌ای متصل به کارتخوان‌های هوشمند، فروش نان را ثبت می‌کند تا سهمیه آرد بر اساس عملکرد واقعی نانوایی تخصیص یابد. اما نانوایان می‌گویند این سیستم پر از خطا است و تراکنش‌های تکراری یا اشتباه را به عنوان تخلف محاسبه می‌کند، برای مثال، اگر مشتری چند بار در روز نان بخرد، سامانه آن را فروش نامتعارف تلقی کرده و سهمیه آرد را کاهش می‌دهد.

قطعی برق و اینترنت، که در تهران رایج است، نیز مشکلات را دوچندان می‌کند؛ نانوایان نمی‌توانند تراکنش‌ها را ثبت کنند و این منجر به کسر سهمیه یا تشکیل پرونده تعزیراتی می‌شود. در مناطق روستایی تهران، مانند بخش‌های حاشیه‌ای، این اختلالات باعث شده نانوایی‌ها نتوانند نان کافی پخت کنند و مردم ساعت‌ها منتظر بمانند.

نانینو باعث شده نانوایان آسایش نداشته باشند

یکی از اصلی‌ترین گلایه‌ها، کاهش کمک‌هزینه یارانه‌ای است، نانوایان می‌گویند کمک‌هزینه از ۴۰ درصد به ۱۰ درصد کاهش یافته و سهمیه آرد از ۱۰۰ کیسه به ۴۰ کیسه رسیده، بدون اینکه تخلفی ثبت شده باشد، این وضعیت اقتصاد نانوایی‌ها را به مرز ورشکستگی کشانده و نیروی کار را فراری داده است.

رئیس اتحادیه نانوایان بهارستان با انتقاد شدید از طرح هوشمندسازی نان، این طرح را بلای جان نانوایان دانست و به خبرنگار مهر گفت: بلایی که نانینو بر سر نانوایی‌ها آورده، هیچ کشوری بر سر ملت خود نیاورده است.

رسول محمدی با لحنی تند به طرح هوشمندسازی نان (نانینو) تاخت و گفت: نانینو باعث شده نانوایان آسایش نداشته باشند و از شب تا صبح پشت سیستم بنشینند و حواله صادر کنند.

وی اضافه کرد: طرح هوشمندسازی نان در دولت قبل آغاز شد و قرار بود با استفاده از کارتخوان‌های هوشمند، میزان پخت نانوایی‌ها را کنترل کند، با این حال، اشتباهات محاسباتی و اختلال‌های جدی در این دستگاه‌ها باعث شده نانوایان نتوانند فروش خود را به درستی ثبت کنند و همین مسئله منجر به کاهش سهمیه آرد آن‌ها می‌شود.

محمدی گفت: نانینو نانوا را مقابل مردم قرار داده است و مشکلات عدم تخصیص عادلانه آرد دارد.

معاون استاندار تهران: قبول دارم، نانینو در مواردی نیاز به اصلاح دارد

معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار تهران اما معتقد است، نانینو بخشی از نظارت بر بازار نان است و سبب شده بخش از تخلفات مانند فروش آرد دولتی خارج از شبکه توزیع کاهش می‌یابد.

حشمت الله عسگری که با خبرنگار مهر گفتگو می‌کرد، افزود: نانینو کمک می‌کند تا توزیع آرد عادلانه شود و از قاچاق جلوگیری می‌کند، اما قبول دارم، در مواردی نیاز به اصلاح دارد.

جریمه‌های سنگین یکی دیگر از مشکلات است، نانوایان گزارش می‌دهند که برای فروش نان بیشتر از حد مجاز، جریمه‌های نامعقولی دریافت کرده‌اند.

کارشناسان معتقدند نانینو بدون اصلاحات فنی و شفافیت، نمی‌تواند موفق باشد. سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس در اردیبهشت ۱۴۰۴ گفته بود: قطعی برق، توزیع نامناسب آرد شناور از دیگر مشکلاتی است که نانوایان با آن مواجه هستند.

در تهران، با جمعیت ۱۵ میلیونی، این مشکلات می‌تواند به کمبود نان منجر شود و معیشت مردم را تحت تأثیر قرار دهد. منتقدان می‌گویند دولت باید به جای جریمه، زیرساخت‌ها را بهبود بخشد و این چالش در حالی ادامه دارد که نان، پایه غذایی بخش اعظم مردم است و هر اختلالی در آن، تنش اجتماعی ایجاد می‌کند.