زهرا ابراهیمی در گفتگو با خبرنگار مهر موضوع تجربهگرایی را یکی از چالشهای تربیتی مهم نسل نوجوان دانست و اظهار کرد: منظور از تجربهگرایی این است که نوجوان در مواجهه با پیشنهادهای مختلف، به بهانه یکبار تجربهکردن، ترجیح میدهد به هیچ درخواستی پاسخ منفی ندهد. اصطلاح آشنای یه بار که چیزی نمیشه را والدین بارها شنیدهاند.
وی ابراز کرد: این میل به تجربه در ذات نوجوان وجود دارد و ریشه در تحول مغز او دارد، در این سن سیستم پاداشدهی مغز فعالتر است. ترشح دوپامین هنگام مواجهه با امور لذتبخش سبب میشود میل به تجربه بر قدرت مهار رفتار غلبه کند. این نکته ساده اگر توسط والدین درک شود، نگاه تربیتی آنها منطقیتر خواهد بود.
کارشناس اخلاق و تربیت با استناد به آیه «فَأَلْهَمَها فُجُورَها وَ تَقْواها» از سوره شمس تأکید کرد: فهم خوب و بد در وجود انسان نهاده شده، اما تربیت یعنی مدیریت میل از راه آگاهی، نه حذف آن. نوجوان باید شر و خیر را بشناسد تا بتواند با آزادی و درک درست انتخاب کند.
وی افزود: تجربه اگر با آگاهی و مسئولیت همراه نباشد، زیانبار میشود. گاهی نوجوان برای تأیید اجتماعی یا اثبات بزرگسالی خود به سمت تجربههای خطرناک میرود. فشار همسالان نیز نقش تعیینکننده دارد، نوجوانی که از والدین مخصوصاً پدر محبت و عزت کافی دریافت کرده باشد در برابر این فشارها مقاومت بیشتری نشان میدهد.
این کارشناس تربیتی نوع واکنش والدین را بسیار حیاتی دانست و خاطرنشان کرد: اگر نوجوان خطا کرد، مثلاً یکبار سیگار یا مادهای را امتحان نمود، والدین نباید با طرد یا سرزنش برخورد کنند. باید فضای گفتگو و اعتماد فراهم شود تا نوجوان بدون ترس صحبت کند. مسیر خودآگاهی از دل همین گفتوگوها شکل میگیرد.
ابراهیمی بر نقش همنشینی صالح تأکید کرد و افزود: همراهی با دوستان درستکار و تعامل خانوادهها با محیطهای مؤمنانه نوعی سپر روانی برای نوجوان در برابر کشش به تجربههای خطرناک است.
وی تاکید کرد: اگر والدین به جای کنترلهای هیجانی، رابطهای مبتنی بر اعتماد و آگاهی بسازند، میل طبیعی تجربهگرایی نوجوان به سکوی رشد و بصیرت تبدیل میشود، نه مقدمه لغزش.
نظر شما