بازتاب جهانی رونمایی مجسمه شاپور یکم؛ پیوند اسطوره، مقاومت و هویت ملی

خبرگزاری مهر - مجله مهر: جمعه‌ای که گذشت، ۱۶ آبان ماه ۱۴۰۴، میدان انقلاب تهران شاهد رونمایی مجسمه‌ای عظیم بود که یادآور پیروزی تاریخی شاه ساسانی شاپور یکم بر امپراتور روم، والرین، در سال ۲۶۰ میلادی است.

این اقدام، علاوه بر ارزش فرهنگی و تاریخی، پیامی واضح از قدرت و بازدارندگی ایران در پی جنگ ۱۲ روزه اخیر با رژیم اسرائیل برای جامعه جهانی داشت و نشان داد که ایران با استفاده از تاریخ و نمادهای ملی، می‌تواند پیام سیاسی و فرهنگی خود را همزمان منتقل کند.

این اقدام از نگاه رسانه‌های خارجی دور نماند، آنها نیز آن را به‌عنوان نمادی از مقاومت ایران در برابر دشمنان مدرن و تاریخی تحلیل کرده‌اند و به پوشش گسترده مراسم و حضور هزاران نفر توجه ویژه‌ای نشان داده‌اند.

این رونمایی در بسیاری از رسانه‌های مطرح دنیا بازخورد داشت و رسانه‌های متعددی در سراسر جهان تحلیل‌های قابل توجهی از این مراسم و حواشی اش منتشر کرده‌اند.

المانیتور نوشت: «صدها نفر به میدان انقلاب آمده بودند تا مجسمه‌ای از امپراتور رومی والرین که در برابر شاپور یکم سوار بر اسب زانو زده است رونمایی شود» این رسانه خاطرنشان کرد که در بالای شانه شاپور، تصویری از یک جنگجوی باستانی و یک سرباز مدرن ایرانی نصب شده که هر دو نیزه‌ای را در دست دارند و روی سپرهایشان شعار «شما دوباره در برابر ایران زانو خواهید زد» نوشته شده است.

تنفس دوباره به ملی گرایی پس از جنگ ۱۲ روزه

روزنامه تایمز هندوستان این مجسمه را «نمادی از پیروزی باستانی ایران و پیام پساجنگی مقاومت در برابر اسرائیل» توصیف کرد و افزود که مقامات ایرانی کمپین «در برابر ایران زانو خواهید زد» را تلاشی برای احیای ملی گرایی پس از درگیری ۱۲ روزه با رژیم اسرائیل معرفی کردند.

نمایشی از بازدارندگی در برابر دشمنان معاصر ایران

یاهو نیوز نیز بازتاب گسترده مراسم را پوشش داده و نوشت: «مردم، مرکز تهران را پر کردند تا شاهد رونمایی مجسمه‌ای باشند که پیروزی باستانی ایران بر دشمنان خارجی را جشن می‌گیرد نمایشی از بازدارندگی در برابر دشمنان معاصر ایران.»

از نمادهای تاریخی تا یاد قهرمانان معاصر

اکسپرس تریبون پاکستان گزارش داد که در کنار مجسمه شاپور، بنرهایی از فرماندهان شهید سپاه پاسداران همچون شهید حاج قاسم سلیمانی و سردار شهید امیرعلی حاجی‌زاده، نصب شده و مراسم با حضور موسیقی و کنسرت‌های رایگان پنج خواننده پاپ ایرانی همراه بوده است.

والرین در ورودی‌های اصلی پایتخت نصب می‌شود

به گفته خبرگزاری فری‌مالزی، این مجسمه بر اساس یک حکاکی سنگی در جنوب ایران (کازرون) که در محدوده زمانی پیروزی اصلی ساخته شده بود، طراحی شده است.

این رسانه به صحبت‌های معاون شهرداری تهران در این مراسم اشاره کرده و نوشته است: «این پروژه تحت نظارت و راهنمایی رهبر معظم انقلاب طراحی و اجرا شده و پس از مدتی در ورودی‌های اصلی تهران نصب خواهد شد تا قابل رؤیت گردشگران باشد.»

به روایت این رسانه بازتاب بین‌المللی این رخداد نشان می‌دهد که مجسمه والرین، فراتر از یک اثر هنری شهری و دربردانده پیام‌های ژئوپلتیک و فرهنگی ایدئولوژیک است.

رسانه‌ها بر حضور جمعیت انبوه، نمادسازی تاریخی و انتخاب شعار تأکید کردند و آن را به نوعی نمایش قدرت نرم ایران در عرصه بین‌المللی تلقی کردند.

از قدرت نرم تا پیام سیاسی

رسانه المانیتور در این باره نوشت: «این داستان‌ها بارها در تاریخ تکرار شده‌اند و مهاجمان به ایران نیز همان سرنوشت را تجربه خواهند کرد.»

فاکس نیوز و رسانه‌های غربی دیگر نیز به ابعاد سیاسی و تبلیغاتی این مراسم اشاره کردند و آن را بخشی از واکنش تهران به تهدیدها و فشارهای غرب و رژیم اسرائیل توصیف کردند.

در طول مراسم، بنرهایی از قهرمانان اسطوره‌ای شاهنامه، از جمله رستم، نیز نصب شد که به مقابله با دشمنان می‌پردازند. همچنین صحنه‌هایی از مقابله‌های معاصر ایران، مانند توقیف کشتی نیروی دریایی آمریکا در سال ۲۰۱۶ توسط سپاه پاسداران، بازسازی شد. کارشناسان می‌گویند این ترکیب بین اسطوره و واقعیت تاریخی، نوعی پیام مقاومت و اقتدار ایران را به نمایش می‌گذارد.

المانیتور، این رخداد را نشانگر این موضوع دانسته که ایران نه تنها از نظر تاریخی قدرتمند بوده، بلکه در بحران‌های معاصر نیز از خود واکنش نشان می‌دهد و این نوع اقدامات به بازسازی هویت ملی و روحیه مردم کمک می‌کند.

همچنین رسانه‌های بی شماری از کشورهای مختلف، از جمله تلویزیون فونیکس چین با گزارشی از «کنسرت انقلاب»، خبرگزاری شینهوا با مطلبی با عنوان «دوباره در برابر ایران زانو خواهید زد» و خبرگزاری فرانسه (AFP) با پوشش ویژه «رویداد والرین ۱۴۰۴»، به بازتاب این مراسم پرداختند.

علاوه بر آن، روزنامه القدس العربی با انتشار گزارش تحلیلی و مؤسسه نورفوتو ایتالیا با انتشار مجموعه عکس‌هایی از میدان انقلاب، به پوشش تصویری و تحلیلی این رویداد پرداخت. در همین حال، تلویزیون اولوسال ترکیه نیز در گزارشی تصویری، این رونمایی را «نمایش وحدت ملی و قدرت فرهنگی ایران» توصیف کرد.

مجموعه این بازتاب‌ها، بیانگر این موضوع است که رسانه‌های خارجی، ایران را به‌عنوان کشوری تاریخی، مقاوم و دارای قدرت بازدارندگی در برابر دشمنان مدرن ارزیابی می‌کنند و مجسمه شاپور یکم را نمادی از این پیام می‌دانند.

در عین حال، اختلاف نگاه‌ها بین رسانه‌ها وجود دارد؛ برخی آن را بیشتر فرهنگی و هنری می‌دانند و برخی دیگر جنبه سیاسی و تهدیدآمیز آن را برجسته می‌کنند.

به نظر می‌رسد که با این اقدام، هم پیام بازدارندگی به رژیم اسرائیل و متحدان غربی خود داده و هم با استفاده از تاریخ و فرهنگ، روحیه ملی و احساس غرور تاریخی را در میان شهروندان تقویت کرده است. این مجسمه، ترکیبی از تاریخ، اسطوره، فرهنگ و سیاست است که بازتاب آن در رسانه‌های جهانی نشان‌دهنده اهمیت آن فراتر از یک اثر هنری شهری است.