خبرگزاری مهر، یادداشت مهمان_سید حسین امامی، دانشجوی دکترای جامعه شناسی سیاسی، انسان امروز با دست خود حیات خود را تهدید کرده است. بشر مدرن در سودای رفاه و آرامش زندگی خود را در زندانی قرار داده که حتی راه فراری برای خود نمیبیند. انسانها علی رغم پیشرفت در مسائل مختلف از پزشکی تا تکنولوژی که به زندگی بهتر و راحت تر برای انسانها انجامیده، در گردابی گرفتار شده است.
اگر کمی دقیق نگاه کنیم، میبینیم که بسیاری از مشکلاتی که زندگی انسان را به خطر انداخته، نتیجه مستقیم رفتارها و تصمیمات خود اوست. آلودگی هوا، آلودگی خاک، کمبود آب، خشکسالی و تخریب اکوسیستمها، بحرانهایی هستند که نه تنها کیفیت زندگی انسان را کاهش دادهاند، بلکه سلامت او را نیز تهدید میکنند. گزارش شده است که سالانه ۴۰۰۰۰ ایرانی بر اثر آلودگی هوا جان خود را از دست میدهند. علاوه بر این استفاده از وسایلی مانند خودرو هم جان بسیاری از مردم را در ایران و جهان میگیرد. براساس برخی آمارها سالانه حدود ۸۰۰ هزار تصادف رانندگی در ایران رخ میدهد و روزانه ۴۰ نفر کشته میشوند، یعنی مرگ یک نفر در هر ۳۶ دقیقه. در واقع حوادث رانندگی در ایران پس از آلودگی هوا بیشترین قربانی را دارد.
در شهرهای بزرگ ایران و جهان، آلودگی هوا به یک مشکل جدی تبدیل شده است. چند روزی است که تعطیلی ادارات و مدارس و دانشگاهها را در شهرهای مختلف کشور در پی داشته است. توسعه بیرویه صنایع، افزایش وسایل نقلیه موتوری و مصرف سوختهای فسیلی باعث شده حجم عظیمی از ذرات معلق، گازهای سمی و دیاکسید کربن در هوا منتشر شود. نتیجه این آلودگی، افزایش بیماریهای تنفسی، قلبی و سرطان است. همچنین آلودگی خاک ناشی از استفاده بیرویه از کودها و سموم شیمیایی، دفع غیراصولی زبالههای شهری و صنعتی، توان کشاورزی را کاهش داده و امنیت غذایی انسان را تهدید میکند. کمبود آب و خشکسالی نیز با بهرهبرداری ناپایدار از منابع زیرزمینی و تغییرات اقلیمی، زندگی شهری و کشاورزی را با بحران مواجه کرده است.
تغییرات آب و هوایی، خشکسالیها و سیلها جدی تر از تصور گذشته ما شده است، آب شدن یخهای قطبین مدتهاست که شروع شده است، اما بحران انسان تنها محدود به محیط زیست نیست. در کنار این تهدیدهای فیزیکی، زندگی مدرن و تکنولوژی زدگی، آرامش واقعی انسان را از بین برده است. زندگی شهری مملو از سروصدا، نور مصنوعی، فشارهای کاری و آلودگی دیجیتال و …، خواب آرام و سلامت روانی را مختل کرده است. انسان امروزی حتی با رفاه مادی بالا و دسترسی به امکانات مدرن، نمیتواند بدون اضطراب زندگی کند، به راحتی بخوابد یا از زندگی لذت واقعی ببرد. این وضعیت نشان میدهد که رفاه و تکنولوژی، بدون توجه به محیط زیست و سلامت روان، به یک توهم آسایش تبدیل شدهاند.
تکنولوژی مدرن، هرچند زندگی ما را راحت کرده، اما پیامدهایی نیز دارد که سلامت انسان را به خطر میاندازد. استفاده بیرویه از گوشیهای هوشمند، کامپیوترها و شبکههای اجتماعی، افزایش فشارهای روانی و کاهش تعاملات انسانی را به دنبال داشته است. نور مصنوعی و سر و صداهای محیط شهری چرخه طبیعی خواب را مختل میکند و باعث خستگی مزمن، اضطراب و حتی کاهش توانایی تمرکز میشود. بنابراین انسان امروز در حالی که غرق در رفاه و تکنولوژی است، نمیتواند آرامش واقعی و آسایش روانی را تجربه کند.
برای برون رفت از این بحرانها، نیازمند اقدامهای همزمان و هوشمندانهای هستیم:
کاهش مصرف سوختهای فسیلی، توسعه انرژیهای تجدیدپذیر و افزایش پوشش گیاهی میتواند به کاهش آلایندهها و گرمایش زمین کمک کند. حفاظت از منابع طبیعی و جلوگیری از تخریب اکوسیستمها، پایهایترین قدم برای حفظ حیات انسان است.
بهرهبرداری هوشمندانه از منابع آبی، استفاده از فناوریهای نوین آبیاری، کاهش هدررفت آب و توسعه کشاورزی ارگانیک باعث میشود امنیت غذایی حفظ شود و خاک از آلودگی و فرسایش محافظت گردد.
استفاده از فناوریهای نوین و هوشمند در حملونقل، انرژی و کشاورزی، بدون آسیب به محیط زیست و سلامت انسان، میتواند رفاه واقعی و پایدار را به همراه داشته باشد. تکنولوژی باید ابزار آسایش انسان باشد، نه عامل فشار و اضطراب.
کاهش آلودگی دیجیتال، ایجاد فضاهای سبز شهری و محیطهای آرام برای زندگی و خواب سالم، از مهمترین راهکارها برای بازگرداندن آرامش و آسایش روانی انسان است.
ارتقای آگاهی عمومی درباره اهمیت حفظ منابع طبیعی، سبک زندگی پایدار، کاهش مصرف غیرضروری و ارتباط با طبیعت، میتواند رفتارهای انسانی را به سمت حفظ حیات و سلامت تغییر دهد.
انسان امروز در یک پارادوکس زندگی میکند: هم در معرض تهدیدهای محیط زیستی است و هم گرفتار فشارهای روانی ناشی از زندگی مدرن و تکنولوژی زدگی. اگر بخواهیم نسلهای آینده بتوانند سالم و شاد زندگی کنند، باید مسیر پایداری، همزیستی با طبیعت و استفاده هوشمندانه از تکنولوژی را انتخاب
نظر شما