ماجرای جادوگری که در باغ دوک پرسه می‌زند؛ درآمیختن طنز با ژانر معمایی!

محمدرضا مهدوی‌فر کارگردان نمایش «جادو» که این شب‌ها در تماشاخانه طهران روی صحنه رفته است در گفتگو با خبرنگار مهر درباره موضوع این نمایش توضیح داد: «جادو» یک نمایش در ژانر معمایی و کمدی نوشته گلیبرت کیت چسترتون نویسنده و فیلسوف انگلیسی است که در اوایل قرن بیستم نوشته شده است. چسترتون در ایران بیشتر با عنوان رمان‌نویس معرفی شده است اما نمایشنامه‌هایی نیز از او به‌جا مانده که برای من جذاب است. داستان این نمایش در خانه یک دوک می‌گذرد که ۲ برادرزاده‌اش به تازگی از ایرلند آمده‌اند و تحت قیمومیت او قرار گرفته‌اند. برادرزاده دختری او پاتریشیا ادعا می‌کند که در باغ املاک دوک یک جادوگر دیده است و در پی این گفته او دوک نگرانش می‌شود. دوک شخصیت عجیبی دارد و کارهای عجیبی از او سر می‌زند و سعی می‌کند با دعوت از یک شعبده‌باز رأی برادرزاده‌اش را تغییر دهد. با ورود شخصیت کشیش به داستان، مسیر نمایش متفاوت‌تر می‌شود.

نمایشنامه‌ای با ساختار کلاسیک

وی ادامه داد: به این نویسنده علاقه شخصی داشتم و تصمیم گرفتم تا این نمایشنامه را از او ترجمه کنم و روی صحنه ببرم؛ نمایشنامه‌ای که حال و هوای معمایی و طنز انگلیسی دارد. تقریباً با وفاداری کامل متن را اجرا کردیم، دراماتورژی‌ای وجود نداشت و تنها بخش‌هایی از متن به سبب اطناب یا وجود برخی اسامی و کلیدواژه‌ها که برای خواننده ایرانی بیگانه بود حذف شد. این نمایشنامه ساختاری کلاسیک دارد و خود نویسنده نیز طبعی سازگار با ادبیات قرن ۱۹ داشته است. در اجرا هم سعی کردیم تا به سیاق سبکی نیز در حد امکان از همان ساختار کلاسیک پیروی کنیم و دکوری رئالیستی و کلاسیک بسازیم. این نمایش دیالوگ‌محور است و البته سلیقه شخصی من نیز به چنین آثاری نزدیک‌تر است.

کارگردان نمایش «جادو» با اشاره به محدودیت‌های موجود برای ساخت دکور و تهیه لباس بیان کرد: به سبب محدودیت‌های منابع و امکانات، سالن مناسبی در اختیار نداشتیم. این نمایش به یک سالن قاب عکسی نیاز داشت اما در ایران سالن‌های محدودی وجود دارد که در اختیار گرفتن آنها به شرایطی خاص نیاز دارد. آکسسوار و لباس‌های مناسب این نمایش تا حدودی در چند بانک و انبار دولتی وجود داشت اما دسترسی به آنها سخت بود و سعی کردیم تا با استفاده از برخی انبارهای خصوصی و یا چیزهایی که خودمان تهیه کردیم به فضای مدنظرمان نزدیک‌تر شویم. این نمایش کاری مستقل است و کار مستقل نیز با چالش‌های خودش همراه است.

تلفیق طنز و معما در نمایش «جادو»

مهدوی‌فر در پایان با اشاره به در هم آمیختن طنز و معما در این نمایش گفت: در ادبیات انگلستان خاصیت تلفیق طنز و معما سابقه داشته است. سینمای هیچکاک همیشه به چنین چیزی شهرت داشته است و طنزی گزنده و سرد در کارهایش به چشم می‌خورد. چسترتون هم این خاصیت را در کارهای پلیسی و معمایی‌اش ادامه داده و در مجموعه داستان پلیسی‌اش نیز شوخ طبعی‌های خاصی به کار برده است. در اینجا و در این نمایش کار ما با اشکال کمدی چندان هم‌خون نیست و بیشتر فضایی مفرح و شوخ دارد که به فراخور محتوای نمایش سعی می‌کند تا تماشاگر را دست بیندازد. این اتفاق، به این معنا است که تماشاگر آن دستمایه و رازآلودی نمایش را خیلی هولناک نبیند و جدی نگیرد. این شوخ‌طبعی نوعی بازی و دست انداختن نمایش است و البته برخی پیام‌های طبقاتی و اجتماعی نیز در آن نهفته است.

نمایش «جادو» از ۱۱ تا ۲۷ آذر در سالن مده‌آ تماشاخانه طهران روی صحنه می‌رود.

در این نمایش مائده شهوازیان، شهرام کاشی، علی‌رجب سعیدی، هادی خلیقی، علیرضا رشیدی، حمید ذوالجلالی باهوش و شایان طرقه ایفای نقش کرده‌اند.

در خلاصه داستان «جادو» آمده است: پاتریشیا، برادرزاده‌ دوک که تحت سرپرستی قانونی او قرار دارد، به‌تازگی از ایرلند به انگلستان آمده و در خانه‌ دوک ساکن شده است. او اخیراً ادعا کرده که در اراضی دوک با جادوگری آشنا شده است. دوک تصمیم می‌گیرد شعبده‌بازی را به خانه‌اش دعوت کند تا پاتریشیا با تماشای حقه‌های شعبده‌بازی، درک درست‌تری از تمایز واقعیت و خیال پیدا کند.

عکس‌ها از پرتو جغتایی است.